compungirse
Español
| compungirse | |
| pronunciación (AFI) | [com.puŋˈxiɾ.se] |
| silabación | com-pun-gir-se[1] |
| acentuación | llana |
| longitud silábica | tetrasílaba |
| rima | iɾ.se |
Etimología
De compungir con el pronombre reflexivo átono.
Verbo pronominal
- 1
- Sentir aflicción, dolor, pena, tristeza, compulsión y culpa por haber cometido una falta o pecado.[2]
- Uso: se emplea también como transitivo: compungir.
- Relacionados: afligirse, apenarse, contristarse, entristecerse, remorder.
- 2
- Sentir compasión, tristeza, empatía o solidaridad con el dolor o los problemas de otros.[2]
- Uso: se emplea también como transitivo.
- Relacionados: apiadarse, compadecerse, condolerse, conmoverse, empatizar, enternecerse, solidarizarse.
Conjugación
→ Se conjuga como anunciar y/o como enviar. → Es verbo defectivo según el DRAE,[2] pero se documenta también el uso de todas sus formas.[3]
| Formas no personales | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|
| Simples | Compuestas | |||||
| Infinitivo | compungirse | haberse compungido | ||||
| Gerundio | compungiéndose (o compungiendo) | habiéndose compungido | ||||
| Participio | compungido | |||||
| Formas personales | ||||||
| número: | singular | plural | ||||
| persona: | primera | segunda | tercera | primera | segunda | tercera |
| Modo indicativo | yo | tú vos |
él / ella usted1 |
nosotros nosotras |
vosotros vosotras |
ellos / ellas ustedes1 |
| Tiempos simples | ||||||
| Presente | me — | te —tú te compungísvos | se — | nos compungimos | os compungís | se — |
| Pretérito imperfecto o Copretérito (Andrés Bello) | me compungía | te compungías | se compungía | nos compungíamos | os compungíais | se compungían |
| Pretérito indefinido o Pretérito (Perfecto simple) | me compungí | te compungiste | se compungió | nos compungimos | os compungisteis | se compungieron |
| Futuro | me compungiré | te compungirás | se compungirá | nos compungiremos | os compungiréis | se compungirán |
| Condicional o Pospretérito | me compungiría | te compungirías | se compungiría | nos compungiríamos | os compungiríais | se compungirían |
| Tiempos compuestos | ||||||
| Pretérito perfecto o Antepresente | me he compungido | te has compungido | se ha compungido | nos hemos compungido | os habéis compungido | se han compungido |
| Pretérito pluscuamperfecto o Antecopretérito | me había compungido | te habías compungido | se había compungido | nos habíamos compungido | os habíais compungido | se habían compungido |
| Pretérito anterior o Antepretérito (poco usado) | me hube compungido | te hubiste compungido | se hubo compungido | nos hubimos compungido | os hubisteis compungido | se hubieron compungido |
| Futuro perfecto o Antefuturo | me habré compungido | te habrás compungido | se habrá compungido | nos habremos compungido | os habréis compungido | se habrán compungido |
| Condicional perfecto o Antepospretérito | me habría compungido | te habrías compungido | se habría compungido | nos habríamos compungido | os habríais compungido | se habrían compungido |
| Modo subjuntivo | yo | tú vos2 |
él / ella usted1 |
nosotros nosotras |
vosotros vosotras |
ellos / ellas ustedes1 |
| Tiempos simples | ||||||
| Presente | me — | te —tú te —vos2 | se — | nos — | os — | se — |
| Pretérito imperfecto o Pretérito | me compungiera | te compungieras | se compungiera | nos compungiéramos | os compungierais | se compungieran |
| me compungiese | te compungieses | se compungiese | nos compungiésemos | os compungieseis | se compungiesen | |
| Futuro (en desuso) | me compungiere | te compungieres | se compungiere | nos compungiéremos | os compungiereis | se compungieren |
| Tiempos compuestos | ||||||
| Pretérito perfecto o Antepresente | me haya compungido | te hayastú compungido te hayásvos2 compungido | se haya compungido | nos hayamos compungido | os hayáis compungido | se hayan compungido |
| Pretérito pluscuamperfecto o Antepretérito | me hubiera compungido | te hubieras compungido | se hubiera compungido | nos hubiéramos compungido | os hubierais compungido | se hubieran compungido |
| me hubiese compungido | te hubieses compungido | se hubiese compungido | nos hubiésemos compungido | os hubieseis compungido | se hubiesen compungido | |
| Futuro o Antefuturo (en desuso) | me hubiere compungido | te hubieres compungido | se hubiere compungido | nos hubiéremos compungido | os hubiereis compungido | se hubieren compungido |
| Modo imperativo | tú vos |
usted1 | nosotros nosotras |
vosotros vosotras |
ustedes1 | |
| Afirmativo | —tú compungitevos |
— | — | compungíos | — | |
| Negativo | Se emplea el presente del modo subjuntivo | |||||
| 1 Usted y ustedes son pronombres de segunda persona, pero emplean las formas verbales de la tercera. 2 Las formas de «vos» varían en diversas zonas de América. El voseo rioplatense prefiere para el subjuntivo las formas de «tú». | ||||||
| Verbo defectivo. Se usan solo las formas cuya desinencia empieza por -i (igual que aterir, arrecir, colorir, desabrir, desvaír, embaír, garantir y preterir) | ||||||
Información adicional
Traducciones
|
|
Referencias y notas
- Se han detectado posibles prefijos semánticos en la palabra. De ser así, es posible que haya varias divisiones válidas como ocurre en el caso de transatlántico (tran-sat-lán-ti-co o trans-at-lán-ti-co, incluso tran-sa-tlán-ti-co) o subrayar (su-bra-yar o sub-ra-yar) . Por motivos técnicos, en estas situaciones sólo se mostrará la división fonética y no la división léxica o semántica, aunque se recomienda preferir esta última para el lenguaje escrito. Más información.
- «compungirse», Diccionario de la lengua española (2001), 22.ª ed., Madrid: Real Academia Española, Asociación de Academias de la Lengua Española y Espasa.
- «compungir», Diccionario panhispánico de dudas, Asociación de Academias de la Lengua Española, Real Academia Española. Ejemplo: "Aquella música nos compunge, y para gozar de ella tenemos que llorar". Ortega y Gasset, José (1925): La deshumanización del arte.
Este artículo ha sido escrito por Wiktionary. El texto está disponible bajo la licencia Creative Commons - Atribución - CompartirIgual. Pueden aplicarse cláusulas adicionales a los archivos multimedia.