dico
Latín
Etimología 1
dīcō | |
clásico (AFI) | [ˈdiː.koː] ⓘ |
rima | i.ko |
Del protoitálico *deik-e/o-, y este del protoindoeuropeo *deiḱ-e/o- ("mostrar").[1] Compárese el sánscrito दिशति (diśáti, "mostrar"), el griego antiguo δείκνυμι (deíknumi, "mostrar") y el gótico ga-teihan ("indicar").[1]
Verbo transitivo
presente activo dīcō, presente infinitivo dīcere, perfecto activo dīxī, supino dictum.
- 1
- Decir.
- 4
- Llamar.
- 5
- Nombrar.
Conjugación
Flexión de dīcōirregulartercera conjugación, variación -dico, perfecto con s
indicativo | singular | plural | |||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
primera | segunda | tercera | primera | segunda | tercera | ||
activo | presente | dīcō | dīcis | dīcit | dīcimus | dīcitis | dīcunt |
imperfecto | dīcēbam | dīcēbās | dīcēbat | dīcēbāmus | dīcēbātis | dīcēbant | |
futuro | dīcam | dīcēs | dīcet | dīcēmus | dīcētis | dīcent | |
perfecto | dīxī | dīxistī | dīxit | dīximus | dīxistis | dīxērunt, dīxēre | |
pluscuamperfecto | dīxeram | dīxerās | dīxerat | dīxerāmus | dīxerātis | dīxerant | |
futuro perfecto | dīxerō | dīxeris | dīxerit | dīxerimus | dīxeritis | dīxerint | |
pasivo | presente | dīcor | dīceris, dīcere |
dīcitur | dīcimur | dīciminī | dīcuntur |
imperfecto | dīcēbar | dīcēbāris, dīcēbāre |
dīcēbātur | dīcēbāmur | dīcēbāminī | dīcēbantur | |
futuro | dīcar | dīcēris, dīcēre |
dīcētur | dīcēmur | dīcēminī | dīcentur | |
perfecto | dictus -a, -um sum (part. perf. seguido del presente indicativo de sum) | ||||||
pluscuamperfecto | dictus -a, -um eram (part. perf. seguido del imperfecto indicativo de sum) | ||||||
futuro perfecto | dictus -a, -um erō (part. perf. seguido del futuro indicativo de sum) | ||||||
subjuntivo | singular | plural | |||||
primera | segunda | tercera | primera | segunda | tercera | ||
activo | presente | dīcam | dīcās | dīcat | dīcāmus | dīcātis | dīcant |
imperfecto | dīcerem | dīcerēs | dīceret | dīcerēmus | dīcerētis | dīcerent | |
perfecto | dīxerim | dīxerīs | dīxerit | dīxerīmus | dīxerītis | dīxerint | |
pluscuamperfecto | dīxissem | dīxissēs | dīxisset | dīxissēmus | dīxissētis | dīxissent | |
pasivo | presente | dīcar | dīcāris, dīcāre |
dīcātur | dīcāmur | dīcāminī | dīcantur |
imperfecto | dīcerer | dīcerēris, dīcerēre |
dīcerētur | dīcerēmur | dīcerēminī | dīcerentur | |
perfecto | dictus -a, -um sim (part. perf. seguido del presente subjuntivo de sum) | ||||||
pluscuamperfecto | dictus -a, -um essem (part. perf. seguido del imperfecto subjuntivo de sum) | ||||||
imperativos | activo | pasivo | |||||
presente (2ª persona) |
futuro (2ª persona) |
futuro (3ª persona) |
presente (2ª persona) |
futuro (2ª persona) |
futuro (3ª persona) | ||
singular | dīc | dīcitō | dīcitō | dīcere | dīcitor | dīcitor | |
plural | dīcite | dīcitōte | dīcuntō | dīciminī | — | dīcuntor | |
presente | perfecto | futuro | presente | perfecto | futuro | ||
infinitivos | dīcere | dīxisse | dictūrus -a,-um esse | dīcī | dictus -a,-um esse | dictum īrī | |
participios | dīcēns ( dīcentis) |
— | dictūrus -a,-um | — | dictus -a,-um | — | |
gerundio | gerundivo | supino | |||||
acusativo | genitivo | dativo/ablativo | acusativo | dativo/ablativo | |||
dīcendum | dīcendī | dīcendō | dīcendus -a,-um | dictum | dictū |
Etimología 2
dicō | |
clásico (AFI) | [ˈdɪ.koː] ⓘ |
rima | i.ko |
De dīcō, -ere1 y el sufijo ō, -āre3 (posiblemente por derivasión regresiva de compuestos con -dicō, -dicāre, como dēdicō, indicō, etc.).[1]
Verbo transitivo
presente activo dicō, presente infinitivo dicāre, perfecto activo dicāvī, supino dicātum.
Conjugación
Flexión de dicōprimera conjugación, perfecto con v
indicativo | singular | plural | |||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
primera | segunda | tercera | primera | segunda | tercera | ||
activo | presente | dicō | dicās | dicat | dicāmus | dicātis | dicant |
imperfecto | dicābam | dicābās | dicābat | dicābāmus | dicābātis | dicābant | |
futuro | dicābō | dicābis | dicābit | dicābimus | dicābitis | dicābunt | |
perfecto | dicāvī | dicāvistī | dicāvit | dicāvimus | dicāvistis | dicāvērunt, dicāvēre | |
pluscuamperfecto | dicāveram | dicāverās | dicāverat | dicāverāmus | dicāverātis | dicāverant | |
futuro perfecto | dicāverō | dicāveris | dicāverit | dicāverimus | dicāveritis | dicāverint | |
pasivo | presente | dicor | dicāris, dicāre |
dicātur | dicāmur | dicāminī | dicantur |
imperfecto | dicābar | dicābāris, dicābāre |
dicābātur | dicābāmur | dicābāminī | dicābantur | |
futuro | dicābor | dicāberis, dicābere |
dicābitur | dicābimur | dicābiminī | dicābuntur | |
perfecto | dicātus -a, -um sum (part. perf. seguido del presente indicativo de sum) | ||||||
pluscuamperfecto | dicātus -a, -um eram (part. perf. seguido del imperfecto indicativo de sum) | ||||||
futuro perfecto | dicātus -a, -um erō (part. perf. seguido del futuro indicativo de sum) | ||||||
subjuntivo | singular | plural | |||||
primera | segunda | tercera | primera | segunda | tercera | ||
activo | presente | dicem | dicēs | dicet | dicēmus | dicētis | dicent |
imperfecto | dicārem | dicārēs | dicāret | dicārēmus | dicārētis | dicārent | |
perfecto | dicāverim | dicāverīs | dicāverit | dicāverīmus | dicāverītis | dicāverint | |
pluscuamperfecto | dicāvissem | dicāvissēs | dicāvisset | dicāvissēmus | dicāvissētis | dicāvissent | |
pasivo | presente | dicer | dicēris, dicēre |
dicētur | dicēmur | dicēminī | dicentur |
imperfecto | dicārer | dicārēris, dicārēre |
dicārētur | dicārēmur | dicārēminī | dicārentur | |
perfecto | dicātus -a, -um sim (part. perf. seguido del presente subjuntivo de sum) | ||||||
pluscuamperfecto | dicātus -a, -um essem (part. perf. seguido del imperfecto subjuntivo de sum) | ||||||
imperativos | activo | pasivo | |||||
presente (2ª persona) |
futuro (2ª persona) |
futuro (3ª persona) |
presente (2ª persona) |
futuro (2ª persona) |
futuro (3ª persona) | ||
singular | dicā | dicātō | dicātō | dicāre | dicātor | dicātor | |
plural | dicāte | dicātōte | dicantō | dicāminī | — | dicantor | |
presente | perfecto | futuro | presente | perfecto | futuro | ||
infinitivos | dicāre | dicāvisse | dicātūrus -a,-um esse | dicārī | dicātus -a,-um esse | dicātum īrī | |
participios | dicāns (dicantis) |
— | dicātūrus -a,-um | — | dicātus -a,-um | — | |
gerundio | gerundivo | supino | |||||
acusativo | genitivo | dativo/ablativo | acusativo | dativo/ablativo | |||
dicandum | dicandī | dicandō | dicandus -a,-um | dicātum | dicātū |
Referencias y notas
- de Vaan, Michiel (2008) Etymological Dictionary of Latin and the Other Italic Languages. Leiden: Brill, p. 169. ISBN 978-90-04-16797-1
- Glare, P. G. W. (editor, 1983) Oxford Latin Dictionary. Oxford: Oxford University Press
Este artículo ha sido escrito por Wiktionary. El texto está disponible bajo la licencia Creative Commons - Atribución - CompartirIgual. Pueden aplicarse cláusulas adicionales a los archivos multimedia.