mapundungun

Mapuche (Alfabeto Unificado)

mapundungun
pronunciación (AFI) [ma.pun.θuˈŋun]
grafías alternativas mapunzugun

Etimología 1

De mapudungun.

Sustantivo inanimado

Singular, dual y plural
mapundungun
1
Mapudungun, lengua mapuche.
  • Ámbito: Localismo de algunos lugares del sur de la provincia de Malleco, norte de la provincia de Valdivia
  • Sinónimos: chedungun, mapuchedungun, mapudungu :*Variante: mapudungun
2
Asunto de tierras, problema de tierras.

Verbo

3
Hablar mapudungun.

Conjugación

Raíz: mapundungu-
Formas no finitas
-n -lu -am
mapundungun mapundungulu mapundunguam
-n con negación -lu con negación -am con negación
mapundungunun mapundungunulu mapundungunuam
-wma -el -yüm
mapundunguwma mapundunguel mapundunguyüm
-wma con negación -el con negación -yüm con negación
mapundungunuwma mapundungunuel mapundungunuyüm
Formas finitas
número singular dual plural
persona primera segunda tercera primera segunda tercera primera segunda tercera
Modo real iñche eymi fey iñchiw eymu fey engu* iñchiñ eymün fey engün*
No futuro Afirmativo mapundungun mapundunguymimapundunguy mapundunguyu mapundunguymumapundunguy engu, mapundunguyngu mapundunguiñ mapundunguymünmapundunguy engün, mapundunguyngün
Negativo mapundungulan mapundungulaymimapundungulay mapundungulayu mapundungulaymumapundungulay engu, mapundungulayngu mapundungulaiñ mapundungulaymünmapundungulay engün, mapundungulayngün
Futuro Afirmativo mapundunguan mapundunguaymimapundunguay mapundunguayu mapundunguaymumapundunguay engu, mapundunguayngu mapundunguaiñ mapundunguaymünmapundunguay engün, mapundunguayngün
Negativo mapundungulayan mapundungulayaymimapundungulayay mapundungulayayu mapundungulayaymumapundungulayay engu, mapundungulayayngu mapundungulayaiñ mapundungulayaymünmapundungulayay engün, mapundungulayayngün
Modo hipotético iñche eymi fey iñchiw eymu fey engu* iñchiñ eymün fey engün*
No futuro Afirmativo mapundunguli mapundungulmimapundungule mapundunguliyu mapundungulmumapundungule engu, mapundunguleyengu mapundunguliyiñ mapundungulmünmapundungule engün, mapundunguleyengün
Negativo mapundungunuli mapundungunulmimapundungunule mapundungunuliyu mapundungunulmumapundungunule engu, mapundungunuleyengu mapundungunuliyiñ mapundungunulmünmapundungunule engün, mapundungunuleyengün
Futuro Afirmativo mapundunguali mapundungualmimapundunguale mapundungualiyu mapundungualmumapundunguale engu, mapundungualeyengu mapundungualiyiñ mapundungualmünmapundunguale engün, mapundungualeyengün
Negativo mapundungunuali mapundungunualmimapundungunuale mapundungunualiyu mapundungunualmumapundungunuale engu, mapundungunualeyengu mapundungunualiñ mapundungunualmünmapundungunuale engün, mapundungunualeyengün
Modo volitivo iñche eymi fey iñchiw eymu fey engu* iñchiñ eymün fey engün*
Afirmativo mapundunguchi mapundungungemapundungupe mapundunguayu mapundungumumapundungupe engu, mapundungupeyengu mapundunguaiñ mapundungumünmapundungupe engün, mapundungupeyengün
Negativo mapundungukilchi, mapundungukinulchi, mapundungukili mapundungukilnge, mapundungukinulnge, mapundungukilmimapundungukilpe, mapundungukinulpe, mapundungukile mapundungukiliyu, mapundungukinuliyu, mapundungulayayu mapundungukilmu, mapundungukinulmumapundungukilpe engu, mapundungukilpeyengu, mapundungukinulpe engu, mapundungukinulpey mapundungukiliyiñ, mapundungukinuliyiñ, mapundungulayaiñ mapundungukilmün, mapundungukinulmünmapundungukilpe engün, mapundungukilpeyengün, mapundungukinulpe engün, mapundungukinulpeyengün
* También se usan fey y sus conjugaciones

Véase también

  • mapunche

Referencias y notas

    Este artículo ha sido escrito por Wiktionary. El texto está disponible bajo la licencia Creative Commons - Atribución - CompartirIgual. Pueden aplicarse cláusulas adicionales a los archivos multimedia.