tsikbalt
Maya yucateco
| tsikbalt | |
| pronunciación (AFI) | /t͡sikɓalt/ [t͡sikˈɓat] |
Etimología
Si puedes, incorpórala: ver cómo
Verbo transitivo
- 1
- Platicar, contar.
- Ejemplo:
Jen ba’ax a k’àat a bèetej, bèetej, ti k naajil tsikbaltik aak’ab ken janko’on.Traducción: Lo que quieras hacer, hazlo, en la casa lo platicamos a la hora de la cenaMarisol Ceh Moo. Chen tumeen chuʼúpen. Sólo por ser mujer. Página 45. Editorial: Conaculta. 1.ª ed, 2015.
Traducción: Ibídem. Página 177.
Conjugación
| Voz activa | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|
| número | singular | plural | ||||
| persona | primera | segunda | tercera | primera | segunda | tercera |
| Modo indicativo | ||||||
| Incompletivo | kin tsikbaltik | ka tsikbaltik | ku tsikbaltik | k tsikbaltik | ka tsikbaltikeʼex | ku tsikbaltikoʼob |
| Completivo | tin tsikbaltaj | ta tsikbaltaj | tu tsikbaltaj | t k tsikbaltaj | ta tsikbaltajeʼex | tu tsikbaltajoʼob |
| Resultativo | in tsikbaltmaj | a tsikbaltmaj | u tsikbaltmaj | k tsikbaltmaj | a tsikbaltmajeʼex | u tsikbaltmajoʼob |
| Modo subjuntivo | ka in tsikbaltej * | ka a tsikbaltej * | ka u tsikbaltej * | ka k tsikbaltej * | ka a tsikbalteʼex | ka u tsikbaltoʼob |
| Modo imperativo | - | tsikbaltej * | - | - | tsikbalteʼex | - |
| Voz pasiva | ||||||
| Modo indicativo | ||||||
| Incompletivo | kin tsikbaltaʼal | ka tsikbaltaʼal | ku tsikbaltaʼal | k tsikbaltaʼal | ka tsikbaltaʼaleʼex | ku tsikbaltaʼaloʼob |
| Completivo | (j)tsikbaltaʼaben | (j)tsikbaltaʼabech | (j)tsikbaltaʼabij * | (j)tsikbaltaʼaboʼon | (j)tsikbaltaʼabeʼex | (j)tsikbaltaʼaboʼob |
| Resultativo | tsikbaltaʼanen | tsikbaltaʼanech | tsikbaltaʼan | tsikbaltaʼanoʼon | tsikbaltaʼaneʼex | tsikbaltaʼanoʼob |
| Modo subjuntivo | ka tsikbaltaʼaken | ka tsikbaltaʼakech | ka tsikbaltaʼak | ka tsikbaltaʼakoʼon | ka tsikbaltaʼakeʼex | ka tsikbaltaʼakoʼob |
| * Los sufijos -ej/-ij se eliminan en posición no terminal. | ||||||
Véase también
Referencias y notas
Este artículo ha sido escrito por Wiktionary. El texto está disponible bajo la licencia Creative Commons - Atribución - CompartirIgual. Pueden aplicarse cláusulas adicionales a los archivos multimedia.