küpalün

Mapuche (Alfabeto Unificado, Grafemario Azümchefe)

küpalün
pronunciación (AFI) [kɘ.paˈlɨn]
grafías alternativas kvpalvn[1]

Etimología

De küpan, "venir" y el sufijo causativo -l.

Verbo transitivo

1
Traer.

Conjugación

Raíz: küpal-
Formas no finitas
-n -lu -am
küpalün küpal-lu küpalam
-n con negación -lu con negación -am con negación
küpalnun küpalnulu küpalnuam
-wma -el -yüm
küpaluma küpalel küpalyüm
-wma con negación -el con negación -yüm con negación
küpalnuwma küpalnuel küpalnuyüm
Formas finitas
número singular dual plural
persona primera segunda tercera primera segunda tercera primera segunda tercera
Modo real iñche eymi fey iñchiw eymu fey engu* iñchiñ eymün fey engün*
No futuro Afirmativo küpalün küpalimiküpali küpaliyu küpalimuküpali engu, küpalingu küpaliñ küpalimünküpali engün, küpalingün
Negativo küpal-lan küpal-laymiküpal-lay küpal-layu küpal-laymuküpal-lay engu, küpal-layngu küpal-laiñ küpal-laymünküpal-lay engün, küpal-layngün
Futuro Afirmativo küpalan küpalaymiküpalay küpalayu küpalaymuküpalay engu, küpalayngu küpalaiñ küpalaymünküpalay engün, küpalayngün
Negativo küpal-layan küpal-layaymiküpal-layay küpal-layayu küpal-layaymuküpal-layay engu, küpal-layayngu küpal-layaiñ küpal-layaymünküpal-layay engün, küpal-layayngün
Modo hipotético iñche eymi fey iñchiw eymu fey engu* iñchiñ eymün fey engün*
No futuro Afirmativo küpal-li küpalülmiküpal-le küpal-liyu küpalülmuküpal-le engu, küpal-leyengu küpal-liyiñ küpalülmünküpal-le engün, küpal-leyengün
Negativo küpalnuli küpalnulmiküpalnule küpalnuliyu küpalnulmuküpalnule engu, küpalnuleyengu küpalnuliyiñ küpalnulmünküpalnule engün, küpalnuleyengün
Futuro Afirmativo küpalali küpalalmiküpalale küpalaliyu küpalalmuküpalale engu, küpalaleyengu küpalaliyiñ küpalalmünküpalale engün, küpalaleyengün
Negativo küpalnuali küpalnualmiküpalnuale küpalnualiyu küpalnualmuküpalnuale engu, küpalnualeyengu küpalnualiñ küpalnualmünküpalnuale engün, küpalnualeyengün
Modo volitivo iñche eymi fey iñchiw eymu fey engu* iñchiñ eymün fey engün*
Afirmativo küpalchi küpalngeküpalpe küpalayu küpalmuküpalpe engu, küpalpeyengu küpalaiñ küpalmünküpalpe engün, küpalpeyengün
Negativo küpalkilchi, küpalkinulchi, küpalkili küpalkilnge, küpalkinulnge, küpalkilmiküpalkilpe, küpalkinulpe, küpalkile küpalkiliyu, küpalkinuliyu, küpal-layayu küpalkilmu, küpalkinulmuküpalkilpe engu, küpalkilpeyengu, küpalkinulpe engu, küpalkinulpey küpalkiliyiñ, küpalkinuliyiñ, küpal-layaiñ küpalkilmün, küpalkinulmünküpalkilpe engün, küpalkilpeyengün, küpalkinulpe engün, küpalkinulpeyengün
* También se usan fey y sus conjugaciones

Referencias y notas

  1. Grafemario Raguileo
Este artículo ha sido escrito por Wiktionary. El texto está disponible bajo la licencia Creative Commons - Atribución - CompartirIgual. Pueden aplicarse cláusulas adicionales a los archivos multimedia.