dungun
Mapuche (Alfabeto Unificado)
| dungun | |
| pronunciación (AFI) | [θuˈŋun] [ðuˈŋun] |
Etimología 1
Si puedes, incorpórala: ver cómo.
Grafías alternativas
- Grafemario Raguileo: zugun
- Grafemario Azümchefe: zugun
Verbo
- 2
- Hablar.
Conjugación
| Formas no finitas | ||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| -n | -lu | -am | ||||||||
| dungun | dungulu | dunguam | ||||||||
| -n con negación | -lu con negación | -am con negación | ||||||||
| dungunun | dungunulu | dungunuam | ||||||||
| -wma | -el | -yüm | ||||||||
| dunguwma | dunguel | dunguyüm | ||||||||
| -wma con negación | -el con negación | -yüm con negación | ||||||||
| dungunuwma | dungunuel | dungunuyüm | ||||||||
| Formas finitas | ||||||||||
| número | singular | dual | plural | |||||||
| persona | primera | segunda | tercera | primera | segunda | tercera | primera | segunda | tercera | |
| Modo real | iñche | eymi | fey | iñchiw | eymu | fey engu* | iñchiñ | eymün | fey engün* | |
| No futuro | Afirmativo | dungun | dunguymi | dunguy | dunguyu | dunguymu | dunguy engu, dunguyngu | dunguiñ | dunguymün | dunguy engün, dunguyngün |
| Negativo | dungulan | dungulaymi | dungulay | dungulayu | dungulaymu | dungulay engu, dungulayngu | dungulaiñ | dungulaymün | dungulay engün, dungulayngün | |
| Futuro | Afirmativo | dunguan | dunguaymi | dunguay | dunguayu | dunguaymu | dunguay engu, dunguayngu | dunguaiñ | dunguaymün | dunguay engün, dunguayngün |
| Negativo | dungulayan | dungulayaymi | dungulayay | dungulayayu | dungulayaymu | dungulayay engu, dungulayayngu | dungulayaiñ | dungulayaymün | dungulayay engün, dungulayayngün | |
| Modo hipotético | iñche | eymi | fey | iñchiw | eymu | fey engu* | iñchiñ | eymün | fey engün* | |
| No futuro | Afirmativo | dunguli | dungulmi | dungule | dunguliyu | dungulmu | dungule engu, dunguleyengu | dunguliyiñ | dungulmün | dungule engün, dunguleyengün |
| Negativo | dungunuli | dungunulmi | dungunule | dungunuliyu | dungunulmu | dungunule engu, dungunuleyengu | dungunuliyiñ | dungunulmün | dungunule engün, dungunuleyengün | |
| Futuro | Afirmativo | dunguali | dungualmi | dunguale | dungualiyu | dungualmu | dunguale engu, dungualeyengu | dungualiyiñ | dungualmün | dunguale engün, dungualeyengün |
| Negativo | dungunuali | dungunualmi | dungunuale | dungunualiyu | dungunualmu | dungunuale engu, dungunualeyengu | dungunualiñ | dungunualmün | dungunuale engün, dungunualeyengün | |
| Modo volitivo | iñche | eymi | fey | iñchiw | eymu | fey engu* | iñchiñ | eymün | fey engün* | |
| Afirmativo | dunguchi | dungunge | dungupe | dunguayu | dungumu | dungupe engu, dungupeyengu | dunguaiñ | dungumün | dungupe engün, dungupeyengün | |
| Negativo | dungukilchi, dungukinulchi, dungukili | dungukilnge, dungukinulnge, dungukilmi | dungukilpe, dungukinulpe, dungukile | dungukiliyu, dungukinuliyu, dungulayayu | dungukilmu, dungukinulmu | dungukilpe engu, dungukilpeyengu, dungukinulpe engu, dungukinulpey | dungukiliyiñ, dungukinuliyiñ, dungulayaiñ | dungukilmün, dungukinulmün | dungukilpe engün, dungukilpeyengün, dungukinulpe engün, dungukinulpeyengün | |
| * También se usan fey y sus conjugaciones | ||||||||||
Véase también
Referencias y notas
Este artículo ha sido escrito por Wiktionary. El texto está disponible bajo la licencia Creative Commons - Atribución - CompartirIgual. Pueden aplicarse cláusulas adicionales a los archivos multimedia.