anümkan

Mapuche (Alfabeto Unificado, Grafemario Azümchefe)

anümkan
pronunciación (AFI) [a.nɘmˈkan]
grafías alternativas anvmkan[1]

Etimología

De anümün ("asentar") y el sufijo -ka

Verbo

1
Plantar, hacer una plantación.
2
Sembrar.
  • Relacionados: ngaṉün, ngüdüfün, tükun.

Conjugación

Raíz: anümka-
Formas no finitas
-n -lu -am
anümkan anümkalu anümkayam
-n con negación -lu con negación -am con negación
anümkanun anümkanulu anümkanuam
-wma -el -yüm
anümkawma anümkael anümkayüm
-wma con negación -el con negación -yüm con negación
anümkanuwma anümkanuel anümkanuyüm
Formas finitas
número singular dual plural
persona primera segunda tercera primera segunda tercera primera segunda tercera
Modo real iñche eymi fey iñchiw eymu fey engu* iñchiñ eymün fey engün*
No futuro Afirmativo anümkan anümkaymianümkay anümkayu anümkaymuanümkay engu, anümkayngu anümkaiñ anümkaymünanümkay engün, anümkayngün
Negativo anümkalan anümkalaymianümkalay anümkalayu anümkalaymuanümkalay engu, anümkalayngu anümkalaiñ anümkalaymünanümkalay engün, anümkalayngün
Futuro Afirmativo anümkayan anümkayaymianümkayay anümkayayu anümkayaymuanümkayay engu, anümkayayngu anümkayaiñ anümkayaymünanümkayay engün, anümkayayngün
Negativo anümkalayan anümkalayaymianümkalayay anümkalayayu anümkalayaymuanümkalayay engu, anümkalayayngu anümkalayaiñ anümkalayaymünanümkalayay engün, anümkalayayngün
Modo hipotético iñche eymi fey iñchiw eymu fey engu* iñchiñ eymün fey engün*
No futuro Afirmativo anümkali anümkalmianümkale anümkaliyu anümkalmuanümkale engu, anümkaleyengu anümkaliyiñ anümkalmünanümkale engün, anümkaleyengün
Negativo anümkanuli anümkanulmianümkanule anümkanuliyu anümkanulmuanümkanule engu, anümkanuleyengu anümkanuliyiñ anümkanulmünanümkanule engün, anümkanuleyengün
Futuro Afirmativo anümkayali anümkayalmianümkayale anümkayaliyu anümkayalmuanümkayale engu, anümkayaleyengu anümkayaliyiñ anümkayalmünanümkayale engün, anümkayaleyengün
Negativo anümkanuali anümkanualmianümkanuale anümkanualiyu anümkanualmuanümkanuale engu, anümkanualeyengu anümkanualiñ anümkanualmünanümkanuale engün, anümkanualeyengün
Modo volitivo iñche eymi fey iñchiw eymu fey engu* iñchiñ eymün fey engün*
Afirmativo anümkachi anümkangeanümkape anümkayayu anümkamuanümkape engu, anümkapeyengu anümkayaiñ anümkamünanümkape engün, anümkapeyengün
Negativo anümkakilchi, anümkakinulchi, anümkakili anümkakilnge, anümkakinulnge, anümkakilmianümkakilpe, anümkakinulpe, anümkakile anümkakiliyu, anümkakinuliyu, anümkalayayu anümkakilmu, anümkakinulmuanümkakilpe engu, anümkakilpeyengu, anümkakinulpe engu, anümkakinulpey anümkakiliyiñ, anümkakinuliyiñ, anümkalayaiñ anümkakilmün, anümkakinulmünanümkakilpe engün, anümkakilpeyengün, anümkakinulpe engün, anümkakinulpeyengün
* También se usan fey y sus conjugaciones

Referencias y notas

  1. grafemario Raguileo
Este artículo ha sido escrito por Wiktionary. El texto está disponible bajo la licencia Creative Commons - Atribución - CompartirIgual. Pueden aplicarse cláusulas adicionales a los archivos multimedia.