anümün

Mapuche (Alfabeto Unificado, Grafemario Azümchefe)

anümün
pronunciación (AFI) [a.nɘˈmɨn]
grafías alternativas anvmvn[1]

Etimología

De anün ("sentarse") y el sufijo -m.

Verbo

1
Sentar, asentar.

Conjugación

Raíz: anüm-
Formas no finitas
-n -lu -am
anümün anümlu anümam
-n con negación -lu con negación -am con negación
anümnun anümnulu anümnuam
-wma -el -yüm
anümuma anümel anümyüm
-wma con negación -el con negación -yüm con negación
anümnuwma anümnuel anümnuyüm
Formas finitas
número singular dual plural
persona primera segunda tercera primera segunda tercera primera segunda tercera
Modo real iñche eymi fey iñchiw eymu fey engu* iñchiñ eymün fey engün*
No futuro Afirmativo anümün anümimianümi anümiyu anümimuanümi engu, anümingu anümiñ anümimünanümi engün, anümingün
Negativo anümlan anümlaymianümlay anümlayu anümlaymuanümlay engu, anümlayngu anümlaiñ anümlaymünanümlay engün, anümlayngün
Futuro Afirmativo anüman anümaymianümay anümayu anümaymuanümay engu, anümayngu anümaiñ anümaymünanümay engün, anümayngün
Negativo anümlayan anümlayaymianümlayay anümlayayu anümlayaymuanümlayay engu, anümlayayngu anümlayaiñ anümlayaymünanümlayay engün, anümlayayngün
Modo hipotético iñche eymi fey iñchiw eymu fey engu* iñchiñ eymün fey engün*
No futuro Afirmativo anümli anümülmianümle anümliyu anümülmuanümle engu, anümleyengu anümliyiñ anümülmünanümle engün, anümleyengün
Negativo anümnuli anümnulmianümnule anümnuliyu anümnulmuanümnule engu, anümnuleyengu anümnuliyiñ anümnulmünanümnule engün, anümnuleyengün
Futuro Afirmativo anümali anümalmianümale anümaliyu anümalmuanümale engu, anümaleyengu anümaliyiñ anümalmünanümale engün, anümaleyengün
Negativo anümnuali anümnualmianümnuale anümnualiyu anümnualmuanümnuale engu, anümnualeyengu anümnualiñ anümnualmünanümnuale engün, anümnualeyengün
Modo volitivo iñche eymi fey iñchiw eymu fey engu* iñchiñ eymün fey engün*
Afirmativo anümchi anümngeanümpe anümayu anümmuanümpe engu, anümpeyengu anümaiñ anümmünanümpe engün, anümpeyengün
Negativo anümkilchi, anümkinulchi, anümkili anümkilnge, anümkinulnge, anümkilmianümkilpe, anümkinulpe, anümkile anümkiliyu, anümkinuliyu, anümlayayu anümkilmu, anümkinulmuanümkilpe engu, anümkilpeyengu, anümkinulpe engu, anümkinulpey anümkiliyiñ, anümkinuliyiñ, anümlayaiñ anümkilmün, anümkinulmünanümkilpe engün, anümkilpeyengün, anümkinulpe engün, anümkinulpeyengün
* También se usan fey y sus conjugaciones

Referencias y notas

  1. grafemario Raguileo
Este artículo ha sido escrito por Wiktionary. El texto está disponible bajo la licencia Creative Commons - Atribución - CompartirIgual. Pueden aplicarse cláusulas adicionales a los archivos multimedia.