llükan

Mapuche

llükan
pronunciación (AFI) [ʎɨ.kan]
grafías alternativas jvkan[1]

Etimología

Si puedes, incorpórala: ver cómo.

Verbo

1
Temer, tener miedo.[2]
  • Uso: se emplea también como sustantivo[2]
  • Sinónimos: llükaduamün, yamün
  • Derivados: llükalkan, llükanchen, llükanten, llükantulün, llükantükun, llükawün.[2]

Conjugación

Raíz: llüka-
Formas no finitas
-n -lu -am
llükan llükalu llükayam
-n con negación -lu con negación -am con negación
llükanun llükanulu llükanuam
-wma -el -yüm
llükawma llükael llükayüm
-wma con negación -el con negación -yüm con negación
llükanuwma llükanuel llükanuyüm
Formas finitas
número singular dual plural
persona primera segunda tercera primera segunda tercera primera segunda tercera
Modo real iñche eymi fey iñchiw eymu fey engu* iñchiñ eymün fey engün*
No futuro Afirmativo llükan llükaymillükay llükayu llükaymullükay engu, llükayngu llükaiñ llükaymünllükay engün, llükayngün
Negativo llükalan llükalaymillükalay llükalayu llükalaymullükalay engu, llükalayngu llükalaiñ llükalaymünllükalay engün, llükalayngün
Futuro Afirmativo llükayan llükayaymillükayay llükayayu llükayaymullükayay engu, llükayayngu llükayaiñ llükayaymünllükayay engün, llükayayngün
Negativo llükalayan llükalayaymillükalayay llükalayayu llükalayaymullükalayay engu, llükalayayngu llükalayaiñ llükalayaymünllükalayay engün, llükalayayngün
Modo hipotético iñche eymi fey iñchiw eymu fey engu* iñchiñ eymün fey engün*
No futuro Afirmativo llükali llükalmillükale llükaliyu llükalmullükale engu, llükaleyengu llükaliyiñ llükalmünllükale engün, llükaleyengün
Negativo llükanuli llükanulmillükanule llükanuliyu llükanulmullükanule engu, llükanuleyengu llükanuliyiñ llükanulmünllükanule engün, llükanuleyengün
Futuro Afirmativo llükayali llükayalmillükayale llükayaliyu llükayalmullükayale engu, llükayaleyengu llükayaliyiñ llükayalmünllükayale engün, llükayaleyengün
Negativo llükanuali llükanualmillükanuale llükanualiyu llükanualmullükanuale engu, llükanualeyengu llükanualiñ llükanualmünllükanuale engün, llükanualeyengün
Modo volitivo iñche eymi fey iñchiw eymu fey engu* iñchiñ eymün fey engün*
Afirmativo llükachi llükangellükape llükayayu llükamullükape engu, llükapeyengu llükayaiñ llükamünllükape engün, llükapeyengün
Negativo llükakilchi, llükakinulchi, llükakili llükakilnge, llükakinulnge, llükakilmillükakilpe, llükakinulpe, llükakile llükakiliyu, llükakinuliyu, llükalayayu llükakilmu, llükakinulmullükakilpe engu, llükakilpeyengu, llükakinulpe engu, llükakinulpey llükakiliyiñ, llükakinuliyiñ, llükalayaiñ llükakilmün, llükakinulmünllükakilpe engün, llükakilpeyengün, llükakinulpe engün, llükakinulpeyengün
* También se usan fey y sus conjugaciones

Referencias y notas

Este artículo ha sido escrito por Wiktionary. El texto está disponible bajo la licencia Creative Commons - Atribución - CompartirIgual. Pueden aplicarse cláusulas adicionales a los archivos multimedia.