ajkvn
Mapuche (Grafemario Raguileo)
| ajkvn | |
| central (AFI) | [aʎ.kɨn] |
| periférico (AFI) | [aʎ.kɨn] |
| chesüngun (AFI) | [aʎ.kɨn] |
| silabación | aj-kvn |
| grafías alternativas | allkün[1] |
Etimología
Si puedes, incorpórala: ver cómo
Verbo
- 1
- Oír.
Conjugación
| Formas no finitas | ||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| -n | -lu | -am | ||||||||
| ajkvn | ajklu | ajkam | ||||||||
| -n con negación | -lu con negación | -am con negación | ||||||||
| ajknun | ajknulu | ajknuam | ||||||||
| -wma | -el | -yvm | ||||||||
| ajkwma | ajkel | ajkyvm | ||||||||
| -wma con negación | -el con negación | -yvm con negación | ||||||||
| ajknuwma | ajknuel | ajknuyvm | ||||||||
| Formas finitas | ||||||||||
| número | singular | dual | plural | |||||||
| persona | primera | segunda | tercera | primera | segunda | tercera | primera | segunda | tercera | |
| Modo real | iñce | eymi | fey | iñciw | eymu | fey egu* | iñciñ | eymvn | fey egvn* | |
| No futuro | Afirmativo | ajkvn | ajkimi | ajki | ajkiyu | ajkimu | ajki egu, ajkigu | ajkiñ | ajkimvn | ajki egvn, ajkigvn |
| Negativo | ajklan | ajklaymi | ajklay | ajklayu | ajklaymu | ajklay egu, ajklaygu | ajklaiñ | ajklaymvn | ajklay egvn, ajklaygvn | |
| Futuro | Afirmativo | ajkan | ajkaymi | ajkay | ajkayu | ajkaymu | ajkay egu, ajkaygu | ajkaiñ | ajkaymvn | ajkay egvn, ajkaygvn |
| Negativo | ajklayan | ajklayaymi | ajklayay | ajklayayu | ajklayaymu | ajklayay egu, ajklayaygu | ajklayaiñ | ajklayaymvn | ajklayay egvn, ajklayaygvn | |
| Modo hipotético | iñce | eymi | fey | iñciw | eymu | fey egu* | iñciñ | eymvn | fey egvn* | |
| No futuro | Afirmativo | ajkli | ajkvlmi | ajkle | ajkliyu | ajkvlmu | ajkle egu, ajkleyegu | ajkliyiñ | ajkvlmvn | ajkle egvn, ajkleyegvn |
| Negativo | ajknuli | ajknulmi | ajknule | ajknuliyu | ajknulmu | ajknule egu, ajknuleyegu | ajknuliyiñ | ajknulmvn | ajknule egvn, ajknuleyegvn | |
| Futuro | Afirmativo | ajkali | ajkalmi | ajkale | ajkaliyu | ajkalmu | ajkale egu, ajkaleyegu | ajkaliyiñ | ajkalmvn | ajkale egvn, ajkaleyegvn |
| Negativo | ajknuali | ajknualmi | ajknuale | ajknualiyu | ajknualmu | ajknuale egu, ajknualeyegu | ajknualiñ | ajknualmvn | ajknuale egvn, ajknualeyegvn | |
| Modo volitivo | iñce | eymi | fey | iñciw | eymu | fey egu* | iñciñ | eymvn | fey egvn* | |
| Afirmativo | ajkci | ajkge | ajkpe | ajkayu | ajkmu | ajkpe egu, ajkpeyegu | ajkaiñ | ajkmvn | ajkpe egvn, ajkpeyegvn | |
| Negativo | ajkkilci, ajkkinulci, ajkkili | ajkkilge, ajkkinulge, ajkkilmi | ajkkilpe, ajkkinulpe, ajkkile | ajkkiliyu, ajkkinuliyu, ajklayayu | ajkkilmu, ajkkinulmu | ajkkilpe egu, ajkkilpeyegu, ajkkinulpe egu, ajkkinulpey | ajkkiliyiñ, ajkkinuliyiñ, ajklayaiñ | ajkkilmvn, ajkkinulmvn | ajkkilpe egvn, ajkkilpeyengün, ajkkinulpe egvn, ajkkinulpeyegvn | |
| * También se usan fey y sus conjugaciones | ||||||||||
Referencias y notas
- Berretta, Marta; Cañumil, Dario & Cañumil, Tulio (2008) Mapucezugun-wigkazugun pici hemvlcijka (Pequeño diccionario castellano-mapuche). Florencio Varela: Agrupación Mapuche Wixaleyiñ.
- alfabeto Unificado y
grafemario Azümchefe
Este artículo ha sido escrito por Wiktionary. El texto está disponible bajo la licencia Creative Commons - Atribución - CompartirIgual. Pueden aplicarse cláusulas adicionales a los archivos multimedia.